Op 13 oktober trekken we nog eens naar de stembus, deze keer voor de gemeenteraadsverkiezingen. Voor de eerste keer is er geen opkomstplicht meer, althans in Vlaanderen, maar de regels voor wie die dag moet werken zijn niet veranderd. Aangezien we in onze sector wel eens vaker op zondag werken, zetten we de regels nog eens even op een rijtje.
Je bent opgeroepen als bijzitter
Het stemmen is op 13 oktober niet meer verplicht, maar wie opgeroepen wordt als bijzitter voor een stembureau in zijn of haar gemeente, is nog wel verplicht om op te dagen. Er zijn maar enkele gevallen waarin de verplichting wegvalt, bijvoorbeeld omdat iemand moet werken, in het ziekenhuis ligt of op reis is in het buitenland. Dat moet je binnen de 48 uur nadat je bent opgeroepen laten weten aan de kantonvoorzitter. Je hebt ook een attest nodig van de dokter of werkgever of moet kunnen bewijzen dat je inderdaad in het buitenland bent. Er is geen vastgelegde lijst van geldige redenen om te worden vrijgesteld van het bijzitterschap: de kantonvoorzitter beslist of de opgegeven reden voldoende is.
Het uitoefenen van een ambt als bij- of voorzitter in een stem- of telbureau/stemopnemingsbureau is een ‘burgerlijke plicht’. Je hebt met andere woorden het recht om in dit kader afwezig te zijn van het werk. Indien je wordt opgeroepen als bijzitter in een hoofdstembureau of een enig stembureau, dan kan je hiervoor op het werk klein verlet inroepen. Je wordt dan betaald alsof je die dag gewoon was komen werken. De werkgever mag dit niet weigeren. Het feit dat een werknemer in die gevallen voor het uitoefenen van zijn ambt ook presentiegeld ontvangt, verandert niets aan de situatie. Gaat het niet om een hoofdbureau of enig stembureau, dan wordt je loon niet doorbetaald maar kan je wel verlof (eventueel zonder wedde) vragen.
Je moet werken op zondag maar wil wel gaan stemmen
De werkgever mag iemand niet verplichten om niet te gaan stemmen. Volgens de Arbeidsovereenkomstwet mogen werknemers afwezig zijn van het werk om ‘hun burgerlijke verplichtingen’ te vervullen (artikel 20, 5° van de Arbeidsovereenkomstwet). Werk je op 13 oktober maar wil je wel gaan stemmen, dan heb je als werknemer dus het recht om de tijd die daarvoor nodig is vrij te nemen. Dat mag de werkgever niet weigeren, tenzij het mogelijk is om voor of na de job nog naar het stembureau te gaan. De werkgever is wel niet verplicht om eventueel niet gewerkte uren te betalen en mag ook een bewijs vragen dat je ook daadwerkelijk bent gaan stemmen.
Omdat events - en de deadlines die daarmee gepaard gaan - niet zomaar uitgesteld kunnen worden, wordt hier dus best al op voorhand over nagedacht en goede afspraken gemaakt indien er projecten op 13 oktober vallen.
---