Het crisis-overbruggingsrecht was één van de maatregelen die de overheid in het leven heeft geroepen om de econmische problemen tengevolge de coronapandemie het hoofd te bieden. Velen onder ons maakten er dan ook gebruik van en konden zo de crisis doorkomen. Gezien de hoge nood - getuige ook het grote aantal ingediende dossiers - besliste de overheid om de sommen meteen uit te keren en de controle op de dossiers pas achteraf te doen.
Bij deze controle - die nu bezig is - blijkt tot onze verbazing dat velen onder ons blijkbaar geen recht zouden hebben op de toegekende bedragen en gevraagd worden om die terug te storten. Gezien de crisis waar we ons als sector met moeite doorheen hebben geworsteld, is dat zeer wrang en bovendien ook niet voor iedereen zo evident.
We kaartten dit probleem dan ook samen met de Event Confederation aan bij Unizo en het kabinet van federaal minister van Middenstand, Zelfstandigen & KMO’s David Clarinval.
Gezinslast
Om te begrijpen wat er misliep, moeten we eerst even wat dieper ingaan op het crisis-overbruggingsrecht. Dat crisis-overbruggingsrecht werd toen de pandemie losbrak gebaseerd op het klassieke overbruggingsrecht, met twee mogelijkheden: ofwel de basisuitkering, ofwel een verhoogde uitkering wegens gezinslast.
Iedereen die kinderen of anderen ten laste had, vroeg dus logischerwijze de verhoogde uitkering aan. En daar wringt het schoentje, want er zijn in België twee interpretaties van gezinslast: de fiscale gezinslast en de gezinslast binnen de gezondheidszorg.
Omdat die eerste interpretatie van gezinslast erg strikt is en er bovendien een attest van het ziekenfonds nodig was als bewijs (waardoor de ziekenfondsen werden overstelpt met aanvragen die ze niet meteen konden beantwoorden gezien de pandemie), werd beslist om voor het crisis-overbruggingsrecht de gezinslast te interpreteren zoals dat ook in de gezondheidszorg gebeurt. Dit had als groot voordeel dat niet alleen veel meer zelfstandigen van de gezinslast konden genieten (wegens de soepelere interpretatie) en het loste ook het euvel van het attest van het ziekenfonds op, aangezien een verklaring op eer van de aanvrager in dit geval volstond (met pas controle achteraf). Alle sociale partners gingen akkoord met de nieuwe interpretatie.
Met andere woorden: de persoon die de kinderen ten laste heeft voor de ziekteverzekering (terugbetaling doktersbezoeken, geneesmiddelen e.d.) is diegene die recht heeft op het verhoogde bedrag van het overbruggingsrecht. Dat is dus niet persé de persoon die fiscaal de gezinslast draagt en daar ging het mis.
Wat nu?
Het systeem kunnen we niet veranderen maar als je na controle van je dossier een bericht van terugvordering hebt gekregen, dan zijn er wel een paar dingen die je kan doen.
- Voor de periode maart-april-mei 2020 heeft de minister beslist om een algemene amnestie te verlenen. Kijk dus goed na op de terugvordering of dit ook effectief is gebeurd.
- Neem contact op met je sociaal verzekeringsfonds. Ook al heb je geen recht op de verhoogde uitkering wegens gezinslast, je hebt waarschijnlijk wél recht op het gewone basisbedrag. Je sociaal verzekeringsfonds kan je oorspronkelijke aanvraag bij de RSVZ voor de verhoogde uitkering met terugwerkende kracht omzetten naar een aanvraag voor de basisuitering. Je hoeft dus niet het hele bedrag terug te storten, enkel het bedrag dat bovenop de basisuitkering werd uitbetaald. Dat kan een heel verschil zijn.
- Vraag aan je sociaal verzekeringsfonds ook om de terugbetalingstermijnen te bekijken. De minister heeft aan de fondsen gevraagd om een redelijke betalingstermijn te voorzien op de terugvorderingen. En ook een afbetalingsplan (zelfs op meerdere jaren) is mogelijk.
Hopelijk komt er niet snel een nieuwe crisis die het crisis-overbruggingsrecht nodig maakt. Om misinterpretaties zoals deze van de gezinslast onmogelijk te maken, werkt het RSVZ momenteel aan een automatische systeem waarbij de sociale verzekeringsfondsen ook rechtstreeks toegang hebben tot de gegevens. De controle van de aanvragen kan dan automatisch gebeuren, zodat er achteraf geen issues zoals deze meer zijn.
---
Photo by Fabio Comparelli on Unsplash