In de sector groeit meer en meer het besef dat onze industrie een negatieve impact heeft op de CO2-uitstoot en de klimaatverandering. Daarom groeit ook het verlangen om daar iets aan te doen. Eerste stappen zijn al gezet en haalden zelfs de wereldpers. Zo wijdde Coldplay een webpagina aan updates over de CO2 uitstoot tijdens hun Music of the Spheres wereldtournee en werkte Massive Attack werkte samen met klimaatwetenschappers om hun tournees zo CO2-neutraal mogelijk te maken. En ook in andere takken van de eventsector wordt nagedacht over de duurzaamheid van de evenementen die worden georganiseerd, met aandacht voor recyclage, korte keten catering, enz. ...
Toch moeten we beducht zijn voor al te positieve claims hierover. Overal worden we geconfronteerd met duurzaamheidsclaims over recycleerbaarheid, klimaatneutraliteit, CO2 uitstoot, biodiversiteit, eerlijke arbeidsomstandigheden voor werknemers, enz. ... Dat gebeurt ongetwijfeld met goede bedoelingen maar het is niet altijd duidelijk waarop de gemaakte claims zijn gebaseerd. Hoe geloofwaardig zijn ze echt?
Greenwashing en social washing zijn een kwalijk fenomeen van deze tijd. Ook Europa heeft zich in de strijd geworpen om hieraan een eind te maken. Oorspronkelijk kondigden Ursula von der Leyen en de voorgaande Commissie hun plannen tegen greenwashing en social washing aan in de ‘Nieuwe Consumentenagenda’ en het ‘Actieplan Circulaire Economie’. De EU zette ondertussen concrete stappen en werkt aan de “Green Claim Directive” (“GCD”) – een reeks regels die EU-lidstaten de komende jaren moeten omzetten naar nationale wetgeving. Deze nieuwe Europese richtlijn rond groene claims wordt begin 2025 verwacht.
Hoewel de bewoording rond de scope van de voorgestelde GC-richtlijn nog bepaald moet worden, wordt er verwacht dat de richtlijn breed van opzet zal zijn. Het zou bepaalde milieuclaims reguleren ttz. elke verklaring (schriftelijk of mondeling) of elke vorm van beeldmateriaal die de indruk wekt dat een product of organisatie (1) een positieve of nul-impact op het milieu heeft, (2) minder schadelijk is voor het milieu dan andere vergelijkbare producten/organisaties, of (3) zijn impact in de loop van de tijd heeft verbeterd. De GCD zou meer bepaald milieuclaims reguleren die gemaakt worden in commerciële situaties tussen bedrijven en consumenten en die betrekking hebben op een product, een dienst of handelaar.
Ook de eventsector moet op haar hoede zijn. Bedrijven die onterechte, onduidelijke of niet-onderbouwde claims maken, riskeren potentieel aanzienlijke boetes en zelfs rechtszaken, zoals collectieve vorderingen en vorderingen tot collectief herstel, binnen en buiten de Europese Unie.
De nieuwe GCD regels
Vooraleer expliciete milieuclaims gemaakt kunnen worden, zullen bedrijven eerst een evaluatie moeten maken om de claim te bewijzen. De GCD stelt gedetailleerde regels op over wat deze evaluatie moet inhouden en over de wetenschappelijke data die nodig is om de claim te onderbouwen, zoals levenscyclusanalyses en beoordelingen rond de ecologische voetafdruk, alsook erkende internationale of EU wetenschappelijke benaderingen die gebruikt moeten worden bij het meten van de relevante aspecten zoals de milieu-impact. Daarnaast mag uiteraard vooral geen relevante informatie weggelaten worden. Bovendien zou alle informatie fysiek of online beschikbaar gemaakt moeten worden in de relevante EU-talen (en dus misschien niet alleen in het Engels!).
Enkel claims die gebaseerd zijn op het meest recente wetenschappelijke bewijs zullen aanvaard worden. Dat houdt onder meer in dat bedrijven de argumentatie achter en de communicatie rond hun claims up-to-date moeten houden en minstens om de vijf jaar moeten herzien.
Ook moeten expliciete milieuclaims geverifieerd worden onder bepaalde certificatiesystemen, waaronder verificatie door een onafhankelijke derde partij. Deze partij moet geaccrediteerd zijn om conformiteitcertificaten uit te reiken en mag niet betrokken zijn bij activiteiten die zijn oordeel of integriteit in het gedrang kunnen brengen. De taak van de beoordelaar is onder andere om aan het bedrijf aan te geven hoe de milieuclaim gecommuniceerd moet worden conform de regels van de GCD. Na verificatie van de ingediende claim, wordt beslist of er een certificaat van conformiteit verstrekt wordt. Het toegekende certificaat geldt dan in de hele EU en wordt door alle lidstaten gedeeld via het Interne Markt Informatiesysteem.
Uitzonderingen op de algemene GCD-regels zullen waarschijnlijk beperkt blijven en alleen van toepassing zijn op bepaalde micro-ondernemingen – hoewel die laatsten nog steeds conformiteitcertificaten zouden kunnen verkrijgen als ze dat wensen.
Behalve de GCD-richtlijn is er ook nog de “Empowering Consumers for the Green Transition” of ECGT-richtlijn, zo’n beetje de ‘tweeling’ van de GCD. Samen zullen ze in de toekomst de basis van de regelgeving vormen die groene en sociale claims in de EU reguleert. De ECGT is belangrijk, omdat het in wezen bepaalde vormen van green- en social washing verbiedt en onmogelijk maakt.
Wat moet je nu doen?
- Neem groene en sociale claims serieus. Boetes voor onnauwkeurige, valse of bedrieglijke claims zullen waarschijnlijk hoog zijn. Maar het is vooral het risico op rechtszaken – individueel of collectief – dat mogelijk voor problemen kan zorgen. Om nog maar te zwijgen over andere issues zoals bijvoorbeeld reputatieschade door claims die als illegaal bestempeld zouden worden, of EU-handhavingsinstanties die de mogelijkheid hebben om websites neer te halen.
- Zorg ervoor dat je weet hoe je eventueel gevaarlijke groene en sociale claims over je bedrijf, je producten en/of je diensten kunt herkennen. Het herkennen van deze claims houdt ook in dat je moet nagaan wie groene en sociale claims (mondeling) maakt – intern binnen jouw bedrijf, maar misschien ook extern -, aangezien ook afbeeldingen en mondelinge claims onder de EU-wetgeving kunnen vallen.
- Controleer je website(s) en communicatie en verwijder zo snel mogelijk alle groene en sociale claims die op de zogenaamde “zwarte lijst” staan en specifiek verboden werden onder de relevante EU-wetgeving (met name de ECGT-richtlijn).
- Voer maatregelen in opdat alleen bepaalde mensen wettelijk gemachtigd zijn om claims te maken over jouw producten en diensten (met bijvoorbeeld disclaimers om aansprakelijkheid voor niet-goedgekeurde claims te beperken en uit te sluiten).
- Zorg ervoor dat je over wetenschappelijk ondersteunde data beschikt, die vereist is onder EU-wetgeving om groene en sociale claims te staven. Claims moeten conform de wet zowel verifieerbaar zijn als geverifieerd zijn.
- En, last but not least, win eventueel juridisch advies in.
---